خیر درست نیست!
نوار مغز وسیله تشخیصی برای سردرد و میگرن نیست و برای ارزیابی موارد دیگری بکار می رود.
برخی تصورات غلط رایج در مورد نوار مغز وجود دارد که در ادامه این مقاله به آنها می پردازیم:
نوار مغز
به راستی بهترین و دقیقترین روش تشخیص سردردهای میگرنی چیست؟
پاسخ: تنها راه تشخیص سردردهای میگرنی گرفتن شرح حال و انجام معاینه بالینی شخص مبتلا شده به سردرد است.
تا کنون هیچ روش قطعی دیگری به منظور تشخیص میگرن در جهان به اثبات نرسیده است.
بایستی گفت که یک دکتر ماهر می‌تواند تنها با عنایت به شرح حال فرد بیمار و ماهیت و شمار و شدت حملات سردرد و معاینه بالینی او به تشخیص میگرن رسیده و ان را درمان نماید.
درصورتیکه دکتر متخصص طی گرفتن شرح حال یا انجام معاینه بالینی به نکته مشکوک یا مبهمی برخورد کند شاید از روشهای تصویربرداری مختلف جهت بررسی بافت مغز و عروق خونرسان آن از جمله سی تی اسکن یا ام ار ای مغز و یا سی تی انژیوگرافی و یا ام ار انژیوگرافی استفاده نماید.
باید دانست که نوار مغز در تشخیص میگرن هیچ کمکی نمیکند و نوار مغز مبتلایان به میگرن عادی است.
ضمنا باید دانست که درصد اندکی از اشخاص نرمال اجتماع احتمال دارد نوار مغز غیرطبیعی داشته باشند؛ لذا نوار مغز غیرعادی در مبتلایان به میگرن اثبات کننده یا رد کننده هیچ بیماری خاصی نمیباشد.
باید دقت کرد که دیدن امواج میگرن در نوار مغزی، یک باور غلط بوده و از لحاظ علمی در نوار مغزی مبتلایان به میگرن هیچ یافته اختصاصی برای اثبات یا رد میگرن دیده نمیشود.
بیایید با افزایش دانسته‌های خود؛ باورهای غلط را اصلاح نماییم و اصرار بی مورد به منظور انجام یک کار بی فایده نداشته باشیم.
آیا میتوان از نوار مغز بعنوان ابزاری برای پیشگویی مبتلا شدن به اختلال حافظه در اینده استفاده نمود؟
دمانس در حقیقت به مجموعه‌ای از اختلالهای ذهنی شامل اختلال حافظه و اختلال شناختی و رفتاری گفته میشود که درنهایت باعث مختل شدن در کارکرد هر روزه فرد بیمار میشود.
بیماری الزایمر در حقیقت شایع‌ترین فرم دمانس تلقی میشود و غالبا در افراد با سن بالا ایجاد میشود.
در روزگار کنونی با افزایش اگاهی اشخاص اجتماع نسبت به بیماری الزایمر و دیگر انواع دمانس یک هراس همگانی در اجتماع نسبت به این بیماریها ایجاد شده و بخش زیادی از اشخاص جوان که گرفتار مشکلات اضطرابی و یا افسردگی هستند و در اثر اختلال تمرکز گرفتار فراموشی و اختلال حافظه شده اند؛ به منظور تشخیص زودرس انواع گوناگون دمانس از جمله الزایمر به متخصصان مغز و سیستم اعصاب مراجعه میکنند.
متخصصان مغز و سیستم اعصاب میتوانند با گرفتن شرح حال دقیق از فرد بیمار و در صورت لزوم همراهان فرد بیمار و نیز معاینه بالینی به تشخیص‌های محتمل درست رسیده و در صورت لزوم برای تایید تشخیص از بعضی از یافته‌های ازمایشگاهی و نیز تصویربرداری مغزی از جمله‌ام ار ای بهره ببرند.
در این بین گاهی و در موارد پیشرفته دمانس میتوان از نوار مغز برای افتراق انواع گوناگون دمانس استفاده کرد ولی نوار مغز به منظور تشخیص فازهای ابتدایی، نه چندان شدید و زودرس دمانس بطور معمول کاربردی ندارد.
درواقع بایستی گفت که نوار مغزی در موارد زیادی دمانس علی الخصوص در فازهای ابتدائی بیماری طبیعی بوده و نمیتوان از نوار شناسایی بیماری عنوان یک وسیله غربالگری به منظور تشخیص زودرس دمانس استفاده کرد.
بیایید با افزایش دانسته هایمان با باورهای غلط نبرد کرده و از اقدامات تشخیصی غیر لازم صرفنظر کنیم.
آیا میتوان با بررسی نوار مغز از میزان خونرسانی به مغز اطلاعاتی کسب کرد؟
به تازگی روزانه با بیمارانی مواجه میشوم که با چهره‌ای نگران وارد اتاق شده و از من میخواهند که با بررسی نوار مغز انها میزان خونرسانی مغزشان را گزینش نمایم.
باید گفت نوار مغزی هر کس درواقع امواج الکتریکی ایجاد شده توسط سلولهای عصبی مغز ان فرد را ثبت کرده و هیچ ارتباطی با میزان خونرسانی مغز ندارد.
به منظور وارسی خونرسانی مغز باید از روشهای تشخیصی دیگری مانند انواع مخصوصی از سونوگرافی و یا سی تی انژیوگرافی یا ام ار انژیوگرافی استفاده کرد.
در گذشته‌های دور و پیش از اختراع این روشهای تصویربرداری عروق مغز و صرفا به خاطر نبود امکانات تشخیصی، گاهی طبیبان از تغییرات امواج نوار مغز بعنوان کلیدی به منظور تشخیص بعضی از اختلالهای خونرسانی مغز استفاده میکردند ولی دقت این شیوه بسیار پایین بوده و به همین سبب روشهای جدیدی به منظور وارسی عروق مغز و خونرسانی مغز در جهان ایجاد شده و مورد کاربرد همگان قرار گرفته است.
باید دانست که بکارگیری نوار مغز بعنوان راهکاری برای ارزیابی خونرسانی مغز در جهان امروز؛ در حقیقت چیزی بجز بازگشت به علم یک قرن پیش نیست.
پسندیده‌تر است در صورت وجود هر نشانه عصبی جدید و مداومی از جمله سردرد، سرگیجه، اختلال بلع، اختلال تکلم، فلج اندامها یا هر نشانه دیگری به طبیب مراجعه کرده و به تشخیص وی براساس شرح حال و معاینه بالینی اعتماد کنیم.
بیایید با افزایش دانسته‌های خود؛ از انجام اقدامات تشخیصی بی فایده و بیهوده جلوگیری کنیم.
نوار مغزی در حقیقت امواج الکتریکی ایجاد شده توسط سلولهای عصبی موجود در مغز بوده که بوسیله تعدادی الکترود که روی پوست سر نصب میشود؛ ثبت میگردد.
برای ثبت یک نوار مغزی استاندارد دست کم بیست دقیقه زمان واجب و ضروری بوده و در حین ثبت امواج مغزی علاوه بر ثبت امواج در حالت ارام و پایدار باید از مانورهای گوناگونی مانند باز و بسته کردن مکرر پلکها، تنفس تند و ژرف و بکارگیری نورهای شدید نیز کمک گرفت تا دقت تشخیصی افزایش یابد.
ولی بایست دانست که نوار مغزی چه کاربردی در علم پزشکی دارد؟
۱
بااهمیت‌ترین کاربرد نوار مغز تایید تشخیص تشنج است.
تشنج در حقیقت یک حمله غیرمنتظره بصورت افت هوشیاری و حرکات غیرطبیعی در سر و چشمها و بدن افرادست که بدنبال ایجاد غیرمنتظره امواج الکتریکی غیرطبیعی در مغز اشخاص ایجاد میشود.
اینکه چه عاملی سبب پیدایش این امواج غیرعادی میشود خود احتیاج به بحثی مفصل دارد که در این گفتار نمیگنجد.
بدین گونه گاهی میتوان با ثبت این امواج غیرطبیعی در فواصل حملات تشنج در یک فرد، دچار شدن انسان را به بیماری اثبات کرد.
البته بایستی گفت که گهگاه امکان دارد علیرغم وجود تشنج حقیقی، امواج غیرطبیعی در نوار مغزی یک فرد دیده نشود.
در حقیقت نوار مغزی غیرطبیعی در فردیکه پیشینه یک نوبت تشنج دارد، تایید کننده بیماری او بوده ولی نوار مغزی نرمال رد کننده بیماری نمیباشد و امکان دارد شخص مبتلا به تشنج نوار مغزی بطور کامل نرمال داشته باشد.
بدین گونه باز هم به اهمیت شرح حال کسب شده از فرد بیمار و شاهدان عینی تشنج برای تایید تشخیص و آغاز درمان باید اذعان نمود.
2
با یاری نوار مغز گاهی میتوان کانون ایجاد کننده حملات تشنج را در مغز مشخص کرده و بر همین اساس در زمینه نوع و شیوه درمان تصمیم گیری نمود.
۳
با یاری نوار مغز میتوان حملات تشنج حقیقی را از تشنج‌های کاذب (حملاتی از حرکات غیرطبیعی شبیه به تشنج که در زمینه مشکلات روحی رخ میدهند) افتراق داد.
4
گاهی میتوان برای افتراق حملات تشنج از سنکوپ (افت غیرمنتظره هوشیاری در اثر کاهش خونرسانی به مغز) از نوار مغزی کمک گرفت.
5
نوار مغزی برای تایید تشخیص بعضی از بیماریها از جمله بعضی از اقسام دمانس‌های سریعا پیشرونده و نیز بعضی از عفونتهای مغزی مانند انسفالیت هرپسی یاری دهنده است.
6
نوار مغزی گاهی برای گزینش دلیل افت هوشیاری در بیماری که هیچ علتی برای افت هوشیاری وی وجود ندارد یاری دهنده است.
۷
از نوار مغزی میتوان برای تایید و اثبات مرگ مغزی استفاده کرد.
بعضی از جستجوهای شما در زمینه نوار مغزی:
مرکز نوار مغز، بهترین مرکز نوار مغز، مرکز نوار مغز در تهران
مرکز نوار مغز کودکان، نوار مغز شبانه روزی، کلینیک نوار مغز
نوار مغز شمال تهران، نوار مغز شرق تهران، خرج دولتی نوار مغز، قیمت خصوصی نوار مغزی
دکتر فردوس نظری
متخصص مغز، اعصاب و عضلات
